Yavuz Sultan Selim Dönemi (1512-1520)

Osmanlı Devleti’nin doğu sınırında Akkoyunlu Devletini yıkarak kurulan Safevi devleti, Şiilik propagandası yolu ile Osmanlı Devleti’nin topraklarını ele geçirmek istiyordu. Bu amaç doğrultusunda Anadolu’da Şah İsmail’in desteklediği Şahkulu İsyanı çıkmıştır. (1511) Bu isyan güçlükle bastırılmıştır. Bu durum Safevilerin Anadolu’daki etkinliklerini artırdığını göstermiştir.

Şehzadeliği sırasında doğudaki tehdidi gören ve babası II. Bayezit’i uyaran Yavuz, babasının Safevi tehlikesini önemsememesi üzerine devlet adamlarının ve yeniçerilerin desteğini alarak ve babasını tahtan indirerek 1512 de Osmanlı tahtına geçmiştir.

Yavuz Sultan Selim tahta geçtikten sonra ilk iş olarak ağabeyleri Korkut ve Ahmet’i ve yiyenlerini öldürterek rakiplerini ortadan kaldırdı.

 OSMANLI – SAFEVİ İLİŞKİLERİ

Devleti tehdit eden asıl düşmanın doğuda olduğunu gören Yavuz Safevi Devleti üzerine bir sefer düzenleme kararı aldı.

Yavuz’un doğuya yapacağı bu seferin nedenleri ise şunlardı:

  • İpek Yolu’nun Van-Tebriz hattını ele geçirmek istemesi
  • Safevi Devletinin Anadolu’yu ele geçirmek istemesi, bu amaçla Anadolu’da Şiilik propagandası yapması,
  • Orta Asya’dan gelen Türklerin Osmanlı sınırlarına girmesini engellemesi Bu durumun Balkanlardaki iskân politikasını olumsuz etkilimesi

1514 yılında İran Seferine çıkan Yavuz, Çaldıran Savaşında Safevi hükümdarı Şah İsmail’i ağır bir yenilgiye uğratmıştır.

Çaldıran Savaşının Sonucunda

  • Doğu ve Güneydoğu Anadolu Osmanlı egemenliği pekişmiştir.
  • Tebriz, Musul, Kerkük Erbil, Diyarbakır, Bitlis ve Mardin Osmanlı Devleti topraklarına katıldı.
  • Anadolu’da Safevi tehdidi bir süreliğine önlenmiştir.
  • Halep- Tebriz ve Tebriz- Bursa arasındaki İpek yolu Osmanlı hâkimiyetine girmiştir.
  • Bol miktarda ganimet, bilgin ve sanatçı İran’dan İstanbul’a getirilmiştir.

Turnadağ Savaşı ve Dulkadiroğulları Beyliğinin Osmanlılara Katılması (1515)

                 İran Seferinde Osmanlılara düşmanca tavır takınan Dulkadir Beyi Alaüddevle, İran Seferi dönüşü Turnadağ Savaşında yenilerek, toprakları Osmanlı Devletine katılmıştır.

Turnadağ Savaşının Sonuçları

  • Osmanlı Devleti Memlukler ile sınır komşusu olmuştur.
  • Maraş ve çevresi Osmanlılara katılmıştır.
  • Dulkadiroğulları Beyliği Osmanlı Devletine katılan son bağımsız beyliktir. Dulkadiroğulları Beyliğinin alınmasıyla Anadolu siyasi birliği tam anlamıyla sağlanmıştır.

OSMANLI – MEMLUK İLİŞKİLERİ

 Osmanlı – Memluk arasındaki ilk sorun Yıldırım Bayezit döneminde Malatya ve civarının alınmasıdır. Fatih döneminde ise Dulkadiroğulları ve Hicaz su yolları meselesinden dolayı gerginleşen ilişkiler, II. Bayezit döneminde savaşa dönüşmüştür. Yapılan mücadelelerde iki taraf da birbirine üstünlük sağlayamadı.

Yavuz’un Memlukler üzerine sefere çıkma nedenleri ise şunlardır:

  • Dulkadiroğulları Beyliği’nin Osmanlı tarafından ele geçirilmesi
  • Memluklerin Safevilerle ittifak yapmaları
  • Baharat Yolunu denetim altında tutan Mısır’ın Akdeniz ticaretinde önemli limanlara ve Nil havzasının verimli topraklarına sahip olması
  • Abbasi halifesinin Memluklerce himaye edilmesi ve bu nedenle Memluklerin İslam dünyasının lideri gibi davranmaları
  • Hac vazifesini yerine getirmek üzere yola çıkan Osmanlı vatandaşlarının yollarda yaşadığı sorunlara Memluklu yöneticilerin duyarsız kalması

1516’da Mısır Seferine çıkan Yavuz, Mercidabık ve Ridaniye Savaşları sonucu Memluk Devletine son verdi.

Mısır Seferinin Sonuçları:

  • Memluk Devleti yıkılarak Suriye, Filistin, Lübnan ve Mısır gibi verimli topraklara sahip yerler Osmanlı Devletine geçmiştir.
  • Hicaz Osmanlı egemenliğine girdi. Kahire ve Mekke’de bulunan Mukaddes Emanetler, İstanbul Topkapı Sarayı’na getirildi.
  • Venedik Cumhuriyeti’nin Kıbrıs için Memluklere ödediği vergiyi, Osmanlı Devleti’ne ödenmeye başladı.
  • Doğu Akdeniz’de Osmanlı etkisi arttı.
  • Halifelik, Osmanlılara geçti. Yavuz ilk Osmanlı halifesi oldu. Halifeliğin Osmanlı Devletine geçmesi ile İslam dünyasında en etkin gücü Osmanlı oldu.
  • Doğu Akdeniz’den geçen Baharat Yolu Osmanlı Devleti’nin eline geçti. Ancak Portekizlilerin keşifleri sonucu bu yoldan istenilen ekonomik kazanç sağlanamadı.
  • Ganimetler elde edildi ve hazine altınla doldu.

Yavuz Sultan Selim sekiz yıl Osmanlı tahtında kalıp tüm seferlerini doğuya yapmıştır. Hazineyi doldurmuş, sonra gelen padişahlar hazineyi Yavuz dönemindeki kadar dolduramadığı için hazine hep Onun mührüyle mühürlenmiştir.

Yasal Uyarı: Yayınlanan yazıların/içeriklerin tüm hakları “tarihyolu.com” aittir. Kaynak gösterilse dahi yazının/içeriğin tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan yazının bir bölümü, alıntılanan yazıya/içeriğe aktif link verilerek kullanılabilir.

YAZAR BİLGİSİ
Tarih öğretmeni. Gücü yettikçe tarih yolcularına rehberlik edecek, öğrenmeye devam edecek bir tarih talebesi.
YORUMLAR

Bir Cevap Yazın

  1. Burak K. dedi ki:

    Slayt ödevimiz için kaynak olarak sitenizden bu bilgileri alıyoruz umarız ki hiç bir sakıncası yoktur 🙂 Ayrıntılı ve kısa bilgiler için teşekkür ederiz .

    1. admin dedi ki:

      Destekleriniz sürdüğü müddetçe yayınlarımız devam edecek kaynak gösterirseniz memnun oluruz

  2. ilkay dedi ki:

    Performans ödevim için kaynak belirterek alıyorum umarım sıkıntı olmaz 🙂

    1. admin dedi ki:

      Ödev için alabilirsiniz

      1. Kardelen dedi ki:

        Aynen çok faydası oldu teşşekür ederiz arkadaşlarımda çok memnun oldu 🙂

  3. Ayşe dedi ki:

    Performans ödevi için kaynak belirterek aldım.Bilgileriniz için çok teşekkürler.:)

    1. admin dedi ki:

      Rica eder, başarılar dilerim 🙂

  4. atalay dedi ki:

    Performans ödevi için kaynak gösterek alıyorum .çok teşekkür ederim 🙂

  5. ali dedi ki:

    Admin kullanıyorum sizin sitenin link ini koyacam

  6. Öğrenci dedi ki:

    Performans Ödevi için aldım. Hakkınızı Helal Ediniz.

    1. admin dedi ki:

      Kullanabilirsiniz helal olsun.

  7. Eray dedi ki:

    Performans ödevi için yazdım ve kaynak belirterek yazıyorum ama umarım sakıncası yoktur

  8. Mrslearnist dedi ki:

    Kpss ye hazırlanıyorum. Konular açık ve akıcı bir dille yazılmış.Çok işime yaradı. Gerçekten teşekkür ediyorum. Allah razı olsun.😊👍

  9. ALMİLA NEFES dedi ki:

    çok iyi bir sayfa

  10. Taha Yücel dedi ki:

    Selam

  11. Yücel Taha dedi ki:

    sitenizdeki içeriklerini alabilirmiyim

  12. Yücel Taha dedi ki:

    selaymün aleyküm 12. sınıf web tasarım öğrencisiyim ve bize bir web sitesi proje ödevi verlldi sitenizde bazı bilgileri aldım google ücretsiz bir link ile yani atwebpages ile paylaşıyorum sizinde istediğiniz gibi sizden aldığıma dair bilgiler ve sitenizin linki en önemli yerde paylaşacağım sizlerde bunu okurmusunuz bilmiyorum ama lütfen hakkınızı helal emek hırsızlığı yapmamak için sitenizin linkini en önemli yerde sitemde paylaşçam tekrar ederek hakkızı helel edin İnşALLAH okursunuz okursanızda gmail üzerinden iletişime geçersiniz gmail epostam2000@gmail.com

    1. admin dedi ki:

      Merhabalar Yücel Bey,

      Öncelikle ödevinizde başarılar dileriz. Sitemizdeki yazıları nerede kullanacağınıza dair aktif bir link ya da site ismi verirseniz, o şekilde izin verebiliriz. Çalışmanız bittikten sonra bu linki bize bildirirseniz memnun oluruz. Hassasiyetiniz için teşekkürler.

  13. gülten dedi ki:

    gerçekten çok başarılı kaynak için teşekkürler

    1. admin dedi ki:

      Teşekkür ederiz Gülten

  14. Ayşe dedi ki:

    Merhaba tarih sunumum için bilgilerinizden yaararlanmam sıkıntı olur mu acaba?

    1. admin dedi ki:

      Merhabalar, öğrencilerimizin kullanmasında bir sakınca yoktur. Başarılar dileriz.

  15. Enes dedi ki:

    Meraba sunumum için bilgilerinizden alıyorum çok açık ve anlaşılır bir site bilgilerinizden yararlanmam sıkıntı olur mu?