Bu bölümde öğrencilerimizden isteğimiz sorulara buradaki cevapları aynen yazmaları değildir. Soruların cevaplarını bulmada zorlandıklarında buradaki cevabı örnek alarak kendi cevabını oluşturmalarıdır. Tüm öğrencilerimize başarılar dilerim.
A. Aşağıdaki terimleri birer cümleyle açıklayınız.
Kronoloji: Geçmişten günümüze meydana gelen olay ve olguların zamanını tespit ederek sıralar.
Tenkit: Toplanan verilerin güvenilirliğinin araştırılıp doğru veya yanlış olduğunun ayırt edilmesidir.
İkinci elden kaynak: Olayın geçtiği döneme yakın ya da o dönemin kaynaklarından faydalanılarak meydana getirilen eserlerdir.
Milat: Doğum, Hz. İsa’nın doğumu anlamlarına gelir.
Millî kimlik: Milli kimlik, bir milletin kendine özgü düşünüş ve yaşayış biçimidir.
Vakanüvis: Osmanlı devletinde resmi tarih yazıcılarına denir.
B. Aşağıdaki soruların cevaplarını boş bırakılan yerlere yazınız.
1.Herodotos hangi tür tarih yazıcılığını başlatmıştır?
Hikâyeci tarih yazıcılığını başlatmıştır.
2.Türklerin kullandığı ilk takvim hangisidir?
12 hayvanlı Türk takvimidir.
3.Olayın geçtiği döneme ait belge ve buluntular hangi kaynak türüne girer?
Birinci elden kaynaklar (ana kaynaklar)
4.İnsanın ve mekânın etkileşimini inceleyen bilim dalı hangisidir?
Coğrafya
5.Yandaki görseli verilen Orhun Kitabeleri’yle ilgili araştırma yapan bir tarihçi, tarihe yardımcı bilim dallarından hangilerinden yararlanabilir?
Arkeoloji, filoloji, epigrafi, paleografi bilimlerinden faydalanabilir.
C.Aşağıda verilen çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.
1. Tarih yazıcılığıyla ilgili “tarihî olaylar tarafsız bir biçimde incelenmeli, sadece tarihin gerçekliği ortaya konmalı” ve tarihin amacını “olaylar nasıl oldu ise öylece anlatmak” olmalıdır.
Bu görüşü kabul eden bir tarihçi aşağıdakilerin hangisinden etkilenmiştir?
A) Ahmet Cevdet Paşa
B) Herodotos
C) İbn-i Haldun
D) Leopold von Ranke
E) Thyukidides
2. Tarih bilimi ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
A) Tarih biliminin yöntemi diğer bilimlerden farklılık gösterir.
B) Tarih biliminde kaynaklara ulaşmak önemlidir.
C) Tarih bilimi diğer bilim dallarından yardım alır.
D) Deney ve gözlem tarih biliminin yöntemlerindendir.
E) İnsanların faaliyetleri tarihin konusudur
3. Tarihî olay ve olgular düşünüldüğünde aşağıdakilerden hangisi “olay”ın özelliklerinden biri değildir?
A) Biricik ve özgündür.
B) Yer ve zaman bildirir.
C) Kısa süreli gelişmelerdir.
D) Başlangıç ve bitiş zamanı bellidir.
E) Tarihî süreçte tekrar edebilir.
4. Orta Asya Türk tarihi ile ilgili bir araştırma yapmak isteyen Özge, Orta Asya’da bulunan Türk yazıtlarını okumak için aşağıdaki bilim dallarının hangisinden faydalanmalıdır?
A) Arkeoloji
B) Diplomasi
C) Epigrafi
D) Kronoloji
E) Nümizmatik
5. Malta’da bulunan ve günümüzden yaklaşık 5 bin yıl öncesine ait olan tapınak, dünyanın en eski tapınağı olarak bilinmekteydi. Ancak Göbeklitepe’de yapılan arkeolojik kazılar sonucunda günümüzden yaklaşık 12 bin yıl öncesine ait olan yeni bir tapınak bulunmuştur.
Buna göre;
I. Yeni bilgiler ortaya çıktıkça tarih yeniden değerlendirilmelidir.
II. Yapılan her yeni kazı eski bilgilerin yanlış olduğunu ortaya çıkarmıştır.
III. Malta, Göbeklitepe’den daha eski bir yerleşim bölgesidir. durumlarından hangileri söylenebilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ve II
E) II ve III
6. Geçmişteki insan faaliyetlerini, neden-sonuç ilişkisi içerisinde yer göstererek ve belgelerden yararlanarak araştıran bilim dalına tarih denir.
Bu tanımda tarih biliminin hangi özelliğine yer verilmemiştir?
A) Kaynaklardan faydalandığı
B) Nedenselliğe sahip olduğu
C) Kronolojiye yer verdiği
D) Eski devirleri aydınlattığı
E) Olayların geçtiği mekânı belirttiği
7. Tarihî olayların doğru olarak değerlendirilmesinde,
I. farklı kaynaklara başvurulması,
II. olaylar arasında sebep-sonuç ilişkisinin kurulması,
III. olayların günümüz şartlarına göre değerlendirilmesi
durumlarından hangilerinin gerekli olduğu söylenebilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ve II
E) II ve III
8. Tarihin tanımı üzerine farklı yorumlar yapılmıştır. Yorumlardaki bu farklılığa rağmen tarihçilerin üzerinde durduğu noktalar genelde aynıdır. Aşağıdakilerden hangisi tarihin tanımı yapılırken üzerinde durulan noktalardan biri değildir?
A) Geçmişle ilgili olduğu
B) Merkezinde insanın yer aldığı
C) Belgelere dayandığı
D) Nedenselliğe muhtaç olduğu
E) Farklı bakış açılarına dayandığı
9. Vakıa; geneldir, süreklilik gösterir, soyuttur. Vakıalarda belirli bir yer ve zaman söz konusu değildir. Aşağıdakilerden hangisi vakıaya bir örnektir?
A) İstanbul’un Fethi
B) Fransız İhtilali
C) Anadolu’nun Türkleşmesi
D) Sakarya Muharebesi
E) Kadeş Antlaşması
10.Türkler, tarih boyunca geniş bir coğrafyada hüküm sürmüş bu nedenle de farklı kültürlerle etkileşime girmiştir.
Bu durum Türklerin kullandığı takvimlere de yansımıştır. Buna göre,
I. İslam Medeniyeti,
II. İran Medeniyeti,
III. Roma Medeniyeti
Türklerin kullandığı takvimler dikkate alındığında yukarıdaki medeniyetlerin hangisinden etkilendiği söylenebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III