Mısır’da Kurulan Türk Devletleri

İslam Devleti topraklarına katıldıktan sonra eyalet hâline getirilen Mısır, merkezden gönderilen valiler tarafından yönetiliyordu. Abbasilerin otoritesi zayıflayınca eyaletlere tayin olan valiler merkezde kalarak, yerlerine naipler gönderdiler. Abbasi Devleti’ni parçalanma sürecine girdiği bu sırada Mısır’da vali olarak bulunan Tolunoğlu Ahmet’in burada kendi devletini kurması ile birlikte yaklaşık 1000 yıl boyunca sürecek olan Türk egemenliği başlamış oldu.

Mısır’ı Yöneten Türk Devletleri
Tolunoğulları 868 – 905
İhşidiler (Akşitler) 935-969
Eyyûbiler 1174-1250
Memlükler 1250-1517
Osmanlılar 1517-1881

Tolunoğulları

• Mısırda yaklaşık bin yıl sürecek Türk hâkimiyetinin öncüsü olmuşlardır.
• Mısırda kurulan ilk Türk devletidir. Abbasilere karşı kurulmuş, Abbasiler tarafından yıkılmışlardır.
•  Mısırdaki Ulu Camii ve Tolunoğlu Camii en önemli eserleridir. Mısır’ı bayındır hale getirmişlerdir.
• Yıkılmalarında yöneticilerinin Türk, halkının Arap olması etkili olmuştur.

Akşitler-İhşitler

• Suriye ve Filistin topraklarının yanı sıra kutsal toprakları (Hicaz) yöneten ilk Türk devletidir.
• Yıkılmalarında tıpkı Tolunoğullarında olduğu gibi yönetimin Türk olmasına karşın halkının Arap olması etkili olmuştur.
• Fatımiler tarafından yıkılmışlardır.

Eyyubiler

• Selahattin Eyyubi  Fatımıleri ortadan kaldırarak kendi adıyla anılan devleti kurmuştur.
• Hittin savaşında Haçlıları yenerek Kudüs’ü Haçlıların elinden kurtarmışlardır.
• Bu durum III. Haçlı Seferi’nin düzenlenmesine neden oldu.

Memlükler

• Aybek tarafından kurulmuştur.
• Batıniler ve Haçlılara karşı mücadele ederek İslam dünyasını korumuşlardır.
• Ayn-ı Calut ve Elbistan savaşlarıyla Moğolları mağlup etmişlerdir. Sultan Baybars Moğolları ilk kez yenilgiye uğratmıştır.
• Resmi dil olarak Türkçeyi kullanmışlardır.
• Halifelik Osmanlı devletine Memlüklerden geçmiştir.

Uyarı:: Memlüklülerde her Emir’in (Komutan) Hükümdar olma hakkı vardır.Bu durumun sonuçları:

1- Veraset sistemi diğer Türk devletlerinden farklıdır. Yani Ülke Hanedan üyelerinin ortak malı değildir.

2- Kut anlayışı ve hükümdarlığın babadan oğula kan yoluyla geçer kuralı uygulanmamıştır.

3- Bütün emirlere hükümdar olma hakkının tanınması sık sık hükümdar değişikliklerine ve istikrarın bozulmasına sebep olurdu.

Yasal Uyarı: Yayınlanan yazıların/içeriklerin tüm hakları “tarihyolu.com” aittir. Kaynak gösterilse dahi yazının/içeriğin tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan yazının bir bölümü, alıntılanan yazıya/içeriğe aktif link verilerek kullanılabilir.