İnsanlığın İlk İzleri

Tarihi araştırmalarında kaynak türlerinden birisi yazılı kaynaklardır. Tarihi devirler yazı ile başlar, yazının henüz keşfedilmediği dönemlere ise tarih öncesi dönemler diyoruz. Bu dönemler kullanılan araç ve gereçlerin isimleriyle anılmaktadır. Taş Devri, Bakır Devri, Demir Devri gibi. İşte yazının olmadığı bu tarih öncesi dönemlerde araştırmalarda en çok arkeolojik kalıntılardan bilgi edinilir. İnsanlık bu dönemde taş, kemik, toprak ve madenlerden aletler yapmışlardır. Sıralama olarak insanlar taş, toprak ve madenden eşyalar yapmışlardır. Tarih öncesi dönemler hakkında daha fazla bilgi almak için Tarih Öncesi Çağlar isimli yazımızı inceleyebilirsiniz.

Dünya 2,5 milyon yıl önce buzullarla kaplı olduğu için insan yaşantısına uygun değildi. Buzulların erimeye başlamasıyla insan yaşamına uygun iklim koşulları oluşmaya başladı. İlk yerleşmelerde bu dönemde Anadolu’nun güneydoğusu ve Mezopotamya’da ortaya çıktı. (Bereketli Hilal)

İlk İnsanların Hayat Tarzı Ve Geçim Kaynakları

Geçim Kaynakları:

Yazının icadından önceki dönemde insanoğlunun geçim kaynağı avcılık ve toplayıcılıktı. Yani insanlar doğada hazır buldukları şeyleri tüketiyorlardı. Bunun sonucu olarak ise yer değiştirmek zorunda kalıyorlardı. Küçük gruplar halinde yaşayan bu insanlar, avladıkları hayvanlar başka bölgelere göç ettiklerinde ve toplanan meyveler bittiğinde yaşamlarını devam ettirebilmek için yiyecek bulmak zorundaydı. İnsanoğlunun topladığı bu ilk ürünler kendiliğinden yetişen yabani buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllardı. Daha sonraki dönemlerde bu tohumları ıslah ederek planlı bir tarıma geçmişlerdir.

Tarıma geçişle birlikte, yerleşik yaşama geçişte sağlanmış ve birtakım hayvanlar da evcilleştirilmiştir. Su kenarlarında köyler kurularak insanlar bir arada yaşamaya başlamışlardır. Ancak konar-göçer yaşam tarzına devam eden insanlarda bu dönemde varlıklarını sürdürmüşlerdir.

Hayat Tarzları:

Tarih öncesi dönemde yaşayan insanlar, iklim şartlarından dolayı geniş bir alana yayılarak mağaralarda ve ağaç kovuklarında yaşamışlardır. Tarımsal üretimin artması ve bunun ekonomik bir boyut kazanmasıyla su kenarlarında barınaklar yapmışlar ve köyler kurmuşlardır. Bir ön giriş ve salondan oluşan “megaron” tipi evler buna örnektir.

Bitki lifleri ve hayvanlardan elde edilen liflerle ilk giysilerini yapmışlardır. Hayvanlardan korunmak ve avlamak için taştan yapmış oldukları araç gereçleri süreç ilerledikçe daha ustalıkla yapmayı öğrenmişlerdir. “Obsidyen adı verilen doğal volkanik camdan ve mikrolit adı verilen, öncekilerinden daha küçük boyutta araç gereçler yapmışlardır. Zamanla kili pişirerek kap, çanak, çömlek vb. araçları imal etmişlerdir. Yine tahıllarını kabuklarından ayırmak için havan ve dibek gibi araçlar yapmışlardır. Kısaca söylemek gerekirse o dönemin şartlarına göre ihtiyaçları neyse ona göre araç ve gereçler yapmışlardır.

Sözlü Kültür

Yazının icadından önce olaylar önemli olaylar sözlü olarak kuşaktan kuşağa aktarılmıştır. Eski Yunan da mit ve efsane anlatıcıları, Türklerde aşık ve ozanlar, Afrika da kabilelerin en yaşlıları bu görevi üstlenmiştir. Zaman içerisinde anlatılar başka kültürlerden etkilenmiş, bu durum farklı bölgelerde benzer anlatıların ortaya çıkmasına neden olmuştur.

Yazıdan Önceki döneme ait mit ve efsanelere örneklerden bazıları:

Tarih Öncesi Dönemlendirme

Yazının icadından önceki döneme tarih öncesi dönem denir. Tarih öncesi dönem insanların kullandığı araç gereç ve madenlerden yola çıkarak kendi içerisinde dönemlere ayrılmıştır.

Üç Çağ Sistemi

W. Thomsen (Tamsın) 1836 yılında ilk defa “Üç Çağ Sistemi”ni kurmuş böylece taş, tunç ve demir sıralaması günümüze kadar tarih öncesi arkeolojinin kronolojik sıralamasını oluşturmuştur. 1865 yılında J. Lubbock (Labık) “Üç Çağ Sistemi”ni ayrıntılı bir şekilde yeniden ele almıştır. Buna göre Taş Çağı; Eski ve Yeni Taş çağı yani Paleolitik ve Neolotik çağa ayrılmıştır.

Tarih Öncesi Dönemin Genel Özellikleri

• Tarih öncesi devirler kullanılan araç ve gereçlere göre isimlendirilmiştir.
• Her toplum bu çağları sırasıyla yaşamamıştır. ( Etkileşim sonucu bir çağ yaşanmadan diğer çağa geçebilmişlerdir.)
• Bütün devirler her toplumda aynı anda yaşanmamıştır. ( Bir uygarlık Tunç Çağında iken diğeri Yazıya geçmiş olabilir)
• Tarih öncesi dönemlerde insanlar araç gereç yapımında sırasıyla taş, toprak, bakır, tunç ve demiri kullanmışlardır.
• İhtiyaçlar icatları beraberinde getirmiştir.

Yasal Uyarı: Yayınlanan yazıların/içeriklerin tüm hakları “tarihyolu.com” aittir. Kaynak gösterilse dahi yazının/içeriğin tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan yazının bir bölümü, alıntılanan yazıya/içeriğe aktif link verilerek kullanılabilir.