Doğu Blokunun Kurulması

II. DÜNYA SAVAŞINDAN SONRA SSCB

• İmzaladığı antlaşmalarla Avrupa’nın önemli bir bölümünü ele geçirmiştir.
• Savaş sanayisini geliştirmiş ve ordusunu güçlendirmiştir.
• Dış politikasını kendi rejimini yaymak üzerine kurmuştur.
• Türkiye, Yunanistan ve İran üzerinde baskı kurmuş, bu ülkeler ABD’ye yaklaşmışlardır.
• Uzakdoğu ve Çin’de iç mücadelelerin çıkmasına neden olmuştur.

SSCB II. Dünya Savaşı’nda Almanları durduran ve ilk kez yenilgiye uğratan devlet olmuştu.

Avrupa’daki durumunu sağlamlaştırmak için işgal altında tuttuğu ülkelerde komünist rejimler kurdu. Böylece uydu devletler oluşturarak Doğu Blokunun oluşmasına zemin hazırladı.

Şubat 1945’te Yalta Konferansı sonunda Ingiltere, ABD ve SSCB “Kurtulan Avrupa Hakkında Bildiri” yayınladılar. Bildiride SSCB işgalindeki ülkelerde serbest ve demokratik seçimler gerçekleşinceye kadar bütün siyasi eğilimleri temsil eden geçici hükümetler kurulması istendi.

1947’ye gelindiğinde Macaristan, Bulgaristan, Romanya, Polonya ve Çekoslovakya’daki hükümetlere karşı muhalefetin tamamı tasfiye edildi.

Almanya’nın İkiye Ayrılması

Savaştan yenik çıkan Almanya, savaş sonunda dört işgal bölgesine ayrılmıştı.

İngiltere, Fransa, ABD, işgalleri altındaki bölgeleri birleştirdiler. Bu gelişme üzerine SSCB’nin Batılıları Berlin’den atmaya çalışması Berlin Buhranı’nı ortaya çıkardı.  Bu olay Soğuk Savaş döneminin ilk büyük krizidir.  Berlin SSCB tarafından ablukaya alınırken, Batılı devletler şehrin ihtiyaçlarını hava yoluyla karşıladılar. Bu yüzden bu uygulamadan SSCB sonuç alamadı.

Mayıs 1949 yılına gelindiğinde Federal Alman Cumhuriyeti kuruldu. Buna karşılık, SSCB de kendi işgal bölgelerinde Ekim 1949’da Demokratik Alman Cumhuriyeti’ni kurdu.

SSCB başkanı Kruşçev, Berlin’in tarafsız bir şehre dönüştürülmesini istedi. Ancak şehrin bütün kontrol noktaları Demokratik Almanya’nın denetiminde kalıyordu. Batılıların bu öneriyi reddetmesi üzerine üç sene süren gergin dönem, Demokratik Almanya’nın Batı Berlin’i çeviren duvarı (Berlin Duvarı-Utanç Duvarı) inşası ile son buldu.

Doğu Bloku İçerisindeki Gelişmeler

Yugoslavya ve Arnavutluk

Yugoslavya ve Arnavutluk Alman işgalinden kendi komünist partilerinin direniş güçleriyle kurtuldu. Bu yüzden bu ülkeler Moskova karşısında daha bağımsız hareket etmişlerdir.

Çin

Japon işgalinde beraber mücadele eden milliyetçi ve komünistlerin savaştan sonra giriştikleri iktidar mücadelesini komünistler kazandı.

Mao Zedong 1 Temmuz 1949’da Çin Halk Cumhuriyetini kurdu.

Kore

Yalta Konferansı: Güneyinin ABD; kuzeyinin SSCB tarafından işgaline karar verildi.

Postdam Konferansı’nda 38. Enlem sınır kabul edildi.

Müzarekeler ve BM çabaları Kore’nin birleşmesini sağlayamadı.

1948’de Güney Kore ve Kore Halk Cumhuriyetleri kuruldu.

Küba

Batista’nın diktatörlüğüne son veren Fidel Castro 1959’da başbakan oldu.

Bir çok özel işletmeyi kamulaştırarak ülkede sosyalist bir yönetim oluşturdu.

Sovyet Modeline Göre Ekonomik ve Sosyal Düzenin  Kurulması

Cominform / 1947

SSCB, Polonya, Bulgaristan, Çekoslovakya, Romanya, Macaristan, Yugoslavya, Fransa, İtalya komünist partileri liderleri Polonya’da bir araya gelerek Kominform’u kurdular.

Kominform, görünüşte Marshall Planı’na karşılık bir adım olarak takdim edilmişse de, gerçekte amacı, dünya ve özellikle Avrupa Komünist hareketinin koordinasyonu sağlamak ve komünist faaliyetleri tek bir merkezden yönetmektir.

COMECON (Karşılıklı Ekonomik Yardımlaşma Konseyi) (25 Ocak 1949)

Sosyalist ülkeler arasında ekonomik işbirliği ve dayanışma amacıyla kurulmuştur.

Örgütün temel amaçları;

• Ekonomik gelişme için uzmanlaşma ve işbirliğine dayalı planlar hazırlamak:
• Hammaddelerin üretim ve dağıtımını yönlendirmek,
• Üye ülkeler arasında ve öbür ülkelerle ticareti geliştirmek için ortak girişimde bulunmak;
• Bilimsel ve teknik araştırmalarla işbirliği yapmaktır.

Varşova Paktı (14 Mayıs 1955)

14 Mayıs 1955’te S.S.C.B, Çekoslovakya, Bulgaristan, Macaristan, Polonya, Doğu Almanya ve Arnavutluk (1968’de çekildi) tarafından kurulmuştur. Kurulma amacı NATO saldırısına karşı Doğu Avrupa ülkelerini savunmaktır.

Doğu Bloku ülkelerini savunma alanında müttefik yapan bir antlaşmadır.

Yasal Uyarı: Yayınlanan yazıların/içeriklerin tüm hakları “tarihyolu.com” aittir. Kaynak gösterilse dahi yazının/içeriğin tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan yazının bir bölümü, alıntılanan yazıya/içeriğe aktif link verilerek kullanılabilir.