Birleşmiş Milletler

Çağdaş Türk Ve Dünya Tarihi

322

Birleşmiş Milletler fikrini ilk olarak ortaya atan Türk-İslam filozofu Farabi olmuştur.
Birleşmiş Milletler kavramını ilk kez kullanan ise ABD Başkanı F. D. Roosevelt’tir.
Atlantik Bildirisi ile Birleşmiş Milletler Teşkilatın temelleri atıldı.
1945’te San Francisco Konferansı sırasında resmen kuruldu.
Milletler Cemiyeti 1946’da tüm yetkilerini bu teşkilata devretmiştir.
Örgütün kuruluştaki üye sayısı 51 iken 2020 yılı itibariyle üye sayısı 193’e çıkmıştır.
Genel Kurul, olağanüstü durumlarda dışında yılda bir kez toplanan temel organdır.
Güvenlik Konseyi, teşkilatın yürütme organdır.
Sekreterlik, teşkilatın oluşturduğu program ve politikaların uygulanması için gerekli ortam ve koşulları sağlamakla görevlidir.
Uluslararası Adalet Divanı, teşkilatın hukuk işlerine bakmakla görevli yargı organıdır.
Vesayet Konseyi, koruma altındaki hükûmetlerin bağımsız olmaları için çalışmalar yapar.
Ekonomik ve Sosyal Konseyi ise teşkilatın ekonomik ve sosyal işlerini yürütmekle, bu konulardaki sorunları çözmekle görevlidir.
Ağustos-Ekim 1944’te Çin, Sovyetler Birliği, İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri delegeleri ABD’nin Dumbarton Oaks (Dumbartın Oaks) kentinde bir araya gelerek Birlemiş Milletler Ana Sözleşmesi’nin temel ilkelerini belirlediler.
Yalta Konferansı’nda Güvenlik Konseyinin daimi üyeleri için veto ilkesi kabul edildi.
San Francisco (Sen Fransisko) Konferansı’na kadar Mihver Devletler’e savaş ilan edenlerin kurucu üye olarak kabul edilecekleri ortaya kondu.
24 Ekim 1945’te Türkiye’nin de dahil olduğu 51 devlet Birleşmiş Milletler adı verilen uluslararası örgütü kurdu.
Birleşmiş Milletler Teşkilatının kuruluş amacı nedir? Birleşmiş Milletler, barışı ve uluslararası güvenliği sağlamanın ötesinde temel insan hakları, cinsiyet eşitliği ve bütün halkların sosyal ve ekonomik refahını temin etmekle de sorumludur.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu önemli kararların 2/3 çoğunlukla alındığı, her ülkenin tek oy kullanma hakkının olduğu temel yapıdadır.
Barışı ve uluslararası güvenliği sağlamakla yükümlü olan Güvenlik Konseyi, 5 daimi üye (ABD, SSCB, Büyük Britanya (İngiltere), Fransa, Çin) ve Genel Kurul tarafından iki sene için seçilen 6 üyeden (1966’dan sonra 10 üye) oluşur. Daimi üyelerden her biri veto hakkına sahip olup sadece kendi vetolarıyla Güvenlik Konseyinin aldığı bütün kararları dondurabilir.
BM’nin Soğuk Savaş sonrası müdahalede bulunmadığı Bosna-Hersek, Somali ve Irak olayları BM’ye yönelik olumsuz değerlendirmelere yol açmıştır.